Ngành dịch thuật hiện nay đang là một trong số ngành nổi bật và trọng điểm cho nền kinh tế trong nước và quốc tế.
Người làm công việc dịch thuật sẽ được đảm bảo về nguồn thu nhập cao, thù hao hậu hĩnh. Vì vậy, ngành này có khả năng sẽ được nhiều người lựa chọn cho con em mình theo học.
Nếu như bạn muốn hiểu rõ thêm về công việc này thì bài viết dưới đây sẽ công cấp những thông tin cơ bản cho bạn trước khi bắt đầu sự nghiệp.
Dịch thuật là gì?
Dịch thuật là gì? Dịch thuật là một hoạt động dịch một câu nói, văn bản hay một ngôn ngữ nào đó thành một ngôn ngữ khác phù hợp với người nghe và đọc. Ngôn ngữ mới này sẽ được gọi là bản dịch. Nói theo cách khác, dịch thuật là đem những thông tin diễn giải bằng ngôn ngữ này thành ngôn ngữ khác.
Người dịch thuật là gì? Với người làm dịch thuật sẽ chịu toàn bộ trách nhiệm về nội dung của mình. Nội dung của bản dịch cần đảm bảo sự chuẩn xác và nguồn thông tin truyền tải phải rõ ràng.
Tính chất của dịch thuật
Mục đích của dịch thuật là diễn đạt lại những hành động, lời nói từ từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác với độ chính xác cao. Điều tuyệt đối không cho phép chính là dùng lời nói của mình để diễn đạt lại ý nghĩa của một văn bản hay quan điểm một cách sai sự thật.
Có thể xem vai trò của mình thuật là dùng để nói thay người khác. Đồng thời, người phiên dịch phải truyền tải nội dung một cách trung thực không được tự ý sửa đổi lại nội dung, ý tưởng của người khác khi không cho phép.
Sự thành bại của ngành dịch thuật phụ thuộc hoàn toàn vào yếu tố chuẩn xác của ngôn ngữ so với ngôn ngữ gốc. Ngoài ra việc vận dụng yếu tố ngôn ngữ uyển chuyển, tròn vành rõ ý giúp người nghe cảm nhận được sự liền mạch cũng là yếu tố quan trọng.
Thông thường dịch thuật được chia thành hai loại là dịch thuật nói và dịch thuật viết. Hoặc được gọi là biên dịch và phiên dịch.
Biên dịch là chuyển văn bản viết thành một ngôn ngữ khác và ý nghĩa không thay đổi. Còn đối với phiên dịch là chuyển một câu nói từ ngôn ngữ của người này sang ngôn ngữ của người khác sao cho việc chuyển đổi vẫn giữ nguyên được ý nghĩa.
Các loại hình dịch thuật cơ bản
Sau khi đã nắm rõ được khái niệm của dịch thuật thì tin chắc chúng ta cũng đã hiểu được phần nào về công việc này. Tuy nhiên, dịch thuật sẽ được phân ra thành nhiều loại riêng biệt. Dưới đây sẽ là những phân tích về các loại trong dịch thuật.
Phân biệt biên dịch và phiên dịch
Như đã giới thiệu ở phần trên, trong ngành dịch thuật sẽ có hai loại đó chính là biên dịch và phiên dịch:
Với biên dịch là hình thức dịch và viết dưới dạng văn bản. Người làm công việc này đòi hỏi không chỉ am hiểu về ngoại ngữ mà khả năng về vốn từ và độ hiểu biết cũng phải sâu rộng. Chỉ có như vậy, ngôn ngữ được dịch ra mới được chuẩn xác và dễ đọc nhất.
Với biên dịch là dạng hình thức dịch nói. Với hình thức này cần đòi hỏi khả năng nhạy bén và linh hoạt trước mọi tình huống. Người dịch cần có khả năng chuyển một câu nói từ ngôn ngữ này thành ngôn ngữ khác một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, phải đảm bảo rằng nội dung mà mỗi câu nói truyền tải phải chuẩn xác và không làm thay đổi nội dung.
Các loại hình biên dịch
Một số loại hình dịch thuật cơ bản trong ngành dịch thuật ở Việt Nam:
Dịch thuật tài liệu pháp luật và pháp lý: giống như công việc dịch thuật công chứng, tuy nhiên đối với công việc này đòi hỏi người dịch thuật phải nắm vững kiến thức về pháp luật để có thể dễ dàng hơn trong công việc.
Dịch thuật website: với loại dịch thuật này nội dung chuyển đổi ngôn ngữ phải thật phong phú, khi ngôn ngữ được trình bài rõ ràng dễ hiểu thì sẽ kiến cho khách hàng dễ dàng tiếp cận với doanh nghiệp. Đây là loại dịch thuật được phổ biến và sử dụng rộng rãi nhất hiện nay.
Dịch thuật tài liệu kinh doanh: những nội dung trong kinh doanh chính là nguồn dịch chính cho người làm công việc dịch thuật này. Đây là một trong những loại hình dịch thuật được sử dụng phổ biến và được các doanh nghiệp sử dụng. Những nội dung liên quan đến dịch thuật tài liệu trong kinh doanh gồm: tài liệu kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh,…
Dịch thuật tài liệu y học, dược học: Công việc này yêu cầu dịch giả chuyển đổi ngôn ngữ, nội dung thuần của chuyên ngành y sang ngôn ngữ khác dễ hiểu. Với công việc này đòi hỏi người dịch cần phải nắm vững các kiến thức chuyên môn về y dược học, hơn nữa từ ngữ dịch phải chuẩn xác và phong phú.
Dịch thuật văn học: những tài liệu, sách báo, văn thơ có thể được dịch và chuyên sang ngôn ngữ khác giúp người khác dễ đọc và dễ học.
Dịch thuật tài liệu kỹ thuật: một số tài liệu của loại hình này gồm: tài liệu về chuyên ngành, điện tử, cơ khí, công nghệ thông tin,…
Cơ hội và thách thức đối với công việc dịch thuật là gì?
Cơ hội
Khám phá những kiến thức mới: Những nội dung liên quan đến công việc dịch thuật sẽ giúp cho người dịch khám phá thêm những kiến thức mới từ đó có thể tiếp thu và học hỏi.
Mở rộng mối quan hệ: cơ hội được tiếp xúc với nhiều người và được đi nhiều nơi, làm quen và tiếp xúc với nhiều người sẽ là một lợi thế cho việc tăng cường mối quan hệ.
Cơ hội làm dịch thuật: giữa sự giao lưu của các quốc gia, các nước trên thế giới sẽ là điều kiện cho sự phát triển của nghề làm dịch thuật sau này
Nguồn thu nhập hấp dẫn: nguồn thu nhập sẽ tương đối cao so với mặt bằng của hiện nay của các nhà dịch thuật. Mặc dù đối với ngành này tính cạnh tranh rất cao và dễ dàng bị đào thải tuy nhiên mức thu nhập cao chính là lợi thế thu hút người làm công việc này.
Cơ hội thăng tiến: hiện nay đây là một ngành khá hot và thu hút nhiều nhân lực. Vây nên cơ hội để làm việc và thăng tiến trong công việc luôn chào đón những người tài giỏi.
Thách thức
Không ngừng trau dồi bản thân: Do mức độ canh tranh trong ngành cao nên đòi hỏi người dịch thuật phải am hiểu nhiều về các lĩnh vực, không ngừng học hỏi và trao dồi kiến thức mới.
Vốn kiến thức phong phú: Không chỉ cần phải có hiểu biết với những kiến thức liên quan đến ngành nghề, những kiến thức về đời sống, văn hóa, cách ứng xử và giao tiếp cũng cần phải được học tập. Đây sẽ là một thách thức khá lớn với người thiếu nhiều về vốn sống.
Cạnh tranh cao: Mặc dù thị trường cần nhiều nhân lực, khá hot cho nên sẽ có nhiều người theo đuổi. Việc canh tranh và vượt qua hàng ngàn người là điều không dễ dàng.
Sức khỏe ảnh hưởng: người làm nghề dịch thuật sẽ đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là thị giác. Với loại hình phiên dịch thì vấn đề về giọng nói, âm thanh là điều quan trọng trong làm việc.
Những quy tắc cơ bản trong dịch thuật:
Đối tượng mô tả
Đối tượng mô tả sẽ cung cấp thông tin cơ bản trong dịch thuật của bạn một cách tốt nhất. Việc mô tả của bạn phải dựa trên các yếu tố sau:
Ai sẽ là được đọc bản dịch thuật này?
Cần phải xác định được mình sẽ trình bày cho ai? Mục đích của việc của dụng mang tính chất tham khảo hay được phổ biến rộng rãi với công chúng trong ngôn ngữ mục tiêu.
Các khu vực và quốc gia
Ngôn ngữ dịch thuật sẽ được dịch sang thứ tiếng của quốc gia đó tuy nhiên sẽ không phải dành cho toàn bộ quốc gia. Ngôn ngữ được sử dụng để dịch sẽ là ngôn ngữ chính thống của quốc gia đó. Ví dụ: dịch ngôn ngữ từ Tiếng Anh sang Tiếng Việt thì ngôn ngữ được sử dụng là tiếng Kinh phổ biến và rộng rãi tại nơi đây. Vậy nên, với mỗi quốc gia điều có vùng miền và nền văn hóa riêng nên cần phải lưu ý vấn đề này trong dịch thuật.
Ngôn ngữ được yêu cầu
Mỗi một quốc gia điều có ngôn ngữ chuẩn và ngôn ngữ địa phương riêng biệt. Nhằm đạt được kết quả tốt đòi hỏi cần phải chuẩn bị công cụ để tìm hiểu thông tin mục tiêu của các nước phiên dịch.
Dịch không để có bất kỳ điều khoản chưa dịch
Các thương hiệu, tên sản phẩm,… không thể dịch được. Nhiều công ty, doanh nghiệp muốn duy trì thương hiệu và được thế giới nhìn nhận.
Đồng tiền và các phép đo
Nên trình bày bảng giá đồng tiền mục tiêu hoặc để lại trong tiền tệ địa phương của bạn. Với các phép đo khác nhau nhưng giá trị cần nên được bản địa hóa
Nội dung:
Nội dung cần được chuẩn bị đầy đủ. Điều này có nghĩa là cần phải chuẩn bị đầy đủ các thành phần và chuẩn bị sẵn sàng cho công việc dịch thuật. Đồng thời, cần kiểm tra về các lỗi chính tả, các lỗi đánh máy.
Theo dõi các vấn đề phát sinh trong quá trình khách hàng yêu cầu sửa lỗi và những khó khăn trong duy trì việc thống nhất các phiên bản cuối cùng.
Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về người làm dịch thuật. Hy vọng thông qua bài viết này có thể cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và có lựa chọn đúng đắn cho mình nếu như có mong muốn trong công việc này
